Հինգշաբթի, 16 մարտ, 2023 թուական. ԻԵ. օր աղուհացից

Համաձայն հայոց Տօնացոյցի Մեծ Պահքի 24-րդ օրը Միջինք է, որով կիսուում է Աղուհացի շրջանը:

Ըստ Մաթաքիա Արքեպս. Օրմաեանի՝ Միջինք անունը տրուում է Մեծ Պահքը կիսող օրուան, որը տօնական որեւէ նշանակութիւն չունի: Այն խորհրդանշում է հաւատացեալների ուրախութիւնը, որ հասել են ապաշխարութեան շրջանի կեսին եւ ուժ ու կարողութիւն են հայցում մնացած օրերը եւս անցնելու համար:

Միջինքը յիշեցնում է, որ Մեծ Պահքը հասել է իր կեսին: Միջինքին Մեծ Պահքը չի ընդհատուում, պահեցողները շարունակում են պահել պահքը: Այդ օրը մեզ յիշեցնում է, որ մինչ մեր Տէր Յիսուս Քրիստոսի հրաշափառ Յարութիւնը մնացել է քսանչորս օր, եւ որ դեռեւս խոկումի, ինքնաքննութեան, զղջումի ու ապաշխարութեան օրեր են:

Միջինքի ամենավառ եւ մինչ օրս պահպանուած խորհրդանիշը գաթան է: Այն անուանել են բաղարջ, տապլա, միջինք, միջունք, պրտոն, տարի, մաջինք կամ մեջինք, միչինք եւ այլն: Միջինքի կերակրացանկի մաս են կազմել նաեւ տարբեր հացերը, հատիկաւոր ուտեստները, որոնք նոյնպէս խորհրդանշել են առատութիւն եւ բարեկեցութիւն: Բոլորն էլ ունեցել են պասուց բաղադրութիւն:

Միջինքի օրը, ըստ ժողովրդական աւանդութեան` հայ տանտիկինները թխում են խորհրդանշական գաթան, որի մէջ մետաղադրամ են դնում: Ջուղայում հաւատացել են, որ եթէ բաղարջը կտրելու ժամանակ նշանը դէմ առնի դանակին, ապա ապրուստը պէտք էր սպասել հողից: Եղել է նաեւ հակառակ պատկերացումը, ըստ որի նշանը դանակի տակ ընկնելու դեպքում դովլաթը պատկանել է ընտանիքի բոլոր անդամներին: Սակայն եթէ նշանը դուրս է եկել ընտանիքի անդամներից որեւէ մեկի բաժնի մէջից, ասել են, որ այդ տարի ընտանքի հաջողութիւնը, բարեկեցութիւնը նրանն է լինելու:

Միջինքը համարուում է նաեւ բնութեան զարթօնքի եւ գարնան աւետման տօն: Այդ օրը ընտանիքներով դաշտ են դուրս եկել, ողջունել են արտերին` ասելով. «Աշխարհին լոյս տուողը թող քեզ էլ լիութիւն տայ»: Դաշտերից հաւաքել են նոր դուրս եկած բանջարը եւ ուտեստներ պատրաստել: Ուստի հարկ է նշել, որ տօնն անմիջականօրէն առնչուում է գարնանացանի նախապատրաստական աշխատանքների հետ: Այդ մասին են վկայում տօնածիսական ճաշերը:

Այս առիթով Փանիկի Սուրբ Աստուածածին Հայ Կաթողիկէ ժողովրդապետութիւնը յաւուր պատշաճի էր պատրաստուել Միջինքի տօնակատարութեանը: Տօնական օրուայ կապակցութեամբ Սուրբ Աստուածածին Հայ Կաթողիկէ Եկեղեցում Տիկնանց միութեան մասնակցութեամբ մատուցուեց Սուրբ եւ Անմահ Պատարագ ձեռամբ՝ Փանիկ համայնքի ժողովրդապետ Գերյ. Հայր Գառնիկ Ծ. Վրդ. Յովսէփեանի:

Պատարագի աւարտից յետոյ լսարանի շէնքում տեղի ունեցաւ բաղարջի կտրման արարողութիւնը, որի ընթացքում Հայր սուրբը ներկաներին պատմեց օրուայ խորհրդի մասին: Այնուհետեւ Կանանց միամսեակի առիթով Գերյարգելի վարդապետը ներկայ տիկնանց համար պատրաստել էր գեղեցիկ անակնակալ՝ նրանց բաժանելով գեղեցիկ վարդեր՝ մաղթելով ուժ, կարողութիւն, բարի կամք եւ համբերութիւն:

Գերյ. Հայր Գառնիկ Ծ. Վրդ. Յովսէփեան

Փանիկի Սուրբ Աստուածածին Հայ Կաթողիկէ Եկեղեցու ժողովրդապետ