Կաթողիկէ Եկեղեցու վարդապետությունը մեզ սովորեցնում է, որ մեղքի իրականությունը լավ ըմբռնելու համար հարկավոր է մեղքին նայել Տեր Հիսուս Քրիստոսի Հարության լույսի ներքո: Այսինքն, հարկ է միշտ մտքում ունենալ մեղքից ազատագրման անհրաժեշտությունը և իրական հնարավորությունը, որպեսզի հասկանանք, որ մեղքը վերջակետ չէ, մեղքը հաղթահարելի է, մեղքն՝ իր ամբողջ սարսափելի ուղբերգականությամբ հանդերձ միայն ժամանակավոր երևույթ է: Այս գիտակցությունը մեզ հնարավորություն է տալիս մեղքի մասին մտածել՝ առանց հուսահատության, հոռետեսության, առանց փակուղի մտնելու, որովհետև մեղքի իրականությունը մարդու առջև փակում է բոլոր դռները, ճշմարիտ երջանկության ճանապարհը և հնարավորությունը: Մեղքն՝ իր բոլոր տարատեսակներով, ճյուղավորումներով, ժամանակակից տեխնոլոգիական, նորարարական հանդերձանքով մարդուն միշտ ներկայանում է գրավիչ տեսքով՝ ինչպես արգելված պտուղը՝ Դրախտում: Սա սատանայի ծրագիրն է: Բայց երբ մարդը ճաշակում է մեղքի պտուղը, այն սկսում է այրել ներսը, ապականել «ներքին մարդուն»՝ (Բ Կրնթ. 4, 16) քայլ առ քայլ տանելով դեպի մահ: Հիշե՛նք Տիրոջ խոսքերը. «Որքա՜ն ընդարձակ է այն դուռը և լայն՝ այն ճանապարհը, որը տանում է դեպի կորուստ, և շատ են նրանք, ովքեր մտնում են դրանով», Մտթ. 7, 13: Մեղքի դուռը միշտ լայնորեն բացված է մարդու առաջ և իր վերևում միշտ ունի շողշողուն տառերով գրված մի հրավեր՝ գովազդային վահանակների նման, որոնք ամեն տեսակ մեղավոր արարք կարող են մատուցել ամենագեղեցիկ տեսքով, և շատերն են ընկնում այս խաբեության թակարդը: Բայց դեպի կորուստ տանող այս դուռը լավ պատկերացնելու համար, թերևս, մեզ օգնի ֆրանսիացի քանդակագործ Օգյուստ Ռոդենի «Դժոխքի դարպասները» (Les portes de l’Enfer, 1880-1917) քանդակախումբը, որի կերպարները ներկայացնում են Դանթեի «Աստվածային կատակերգության» Դժոխքի մեղավոր տառապյալներին: «Այստեղ մտնողը թող մոռանա ամեն հույս». գրված էր այդ դռան վրա: Հիսուս, երբ Պետրոս առաքյալին հռչակեց Եկեղեցու վեմ՝ նրա հավատքի խոստովանության համար, ասաց նրան. «Քո վրա պիտի շինեմ իմ Եկեղեցին, և դժոխքի դռները չպիտի կարողանան հաղթահարել այն», Մտթ. 16, 18: Դժոխքի դռները, որ խոստանում են պատրանքներ, բայց կուլ են տալիս ամեն ինչ, չպիտի կարողանան կուլ տալ Քրիստոսի Սուրբ Եկեղեցին, որ հաստատված է ճշմարիտ Վեմի վրա, որ մարդկանցից արհամարհված անկյունաքարն է՝ Հիսուս Քրիստոս, և կենդանի վեմերի վրա, որոնք Քրիստոսին՝ որպես Կենդանի Աստծո Որդի դավանող աշակերտներն են՝ Իր Սուրբ Ընտանիքը՝ Եկեղեցին, որին Տերը սրբացնում է իր սրբությամբ, որպեսզի մաքրի ավազանի մաքրությամբ, որպեսզի ոչ մի աղտեղություն և արատ չունենա, ինչպես բացատրում է Սբ. Պողոսը եփեսացիներին (Եփ. 5, 27):

Ուրեմն, մեղքի ճշմարիտ գնահատականը կարելի է տալ միայն այն դեպքում, եթե կանգնած ես հավատքի վեմի վրա, որ Ինքը Քրիստոսն է, որովհետև Քրիստոսի շնորհով, իր Եկեղեցում ապրելով մեր հավատքի կյանքը, Նրանից և սրբերից սովորում ենք մեղքի իրականությանը նայել Քրիստոսի՛ աչքերով: Իսկ Տերը նայում է անարատ սրբության դիտանկյունից, փրկության հնարավորության և լիակատար ազատության դիտանկյունից, ամբողջովին պաշտպանված աստվածային սրբությամբ և լույսով, որ աննվաճելի է խավարի համար (Հվհ. 1, 5), Տիրոջ, որ անսուզելի է ծովի տարերքի համար, անպարտելի է չարի հարձակումների առաջ և որ հարություն առավ նույն մարդկային մարմնով, ինչպիսին մերն է: Ուստի մենք էլ մեր մկրտությունից սկսած ունենք հստակ մի առաքելություն՝ մեղքին նայել մեր Տիրոջ դիտանկյունից և հստակորեն զանազանել մաքուրն անմաքուրից, ճշմարիտը՝ կեղծիքից, մեղքի իրականությանը նայելու հույսի լույսի ներքո, հաղթանակի խոստումով, որ մեզ տվել է Տերն ինքը՝ ասելով. «Այս աշխարհում նեղություն պիտի կրեք, բայց քաջալերվեցե՛ք, որովհետև ես հաղթեցի աշխարհին» (Հվհ. 16, 33):

Հիսուսի նման մեղքին նայելով՝ մենք կկարողանանք նաև առաջ տանել Նրա սուրբ առաքելությունը, որ պատերազմ է անմաքուր ուժերի դեմ:
Հիսուսի առաքելությունն ի սկզբանե մարդուն և աշխարհը պղծությունից, չարից, դևերից մաքրելն է: Այդպես է Հիսուս բուժում անկյալ մարդ արարածին: Հիվանդությունը բուժելու համար, Հիսուս բուժում է հիվանդության արմատը, որ մեղքն է. «Ի՞նչն է ավելի հեշտ՝ ասել քո մեղքերը քեզ ներվա՞ծ են, թե վեր կաց և քայլի՛ր» (Մտթ. 9, 5), այսպես ասաց Տերը և ոտքի կանգնեցրեց այն անդամալույծին, որին Իր մոտ էին բերել տանիքը քանդելով: Իսկ Բեթհեզդայի ավազանի մոտ ընկած և անշարժացած անդամալույծին ասաց. «Ահավասիկ, առողջացար, այլևս մի մեղանչիր, որ ավելի չար բան չպատահի քեզ» (Հվհ. 5, 14): Հիսուս կապում էր դևերին, վտարում նրանց դիվահարներից և բուժում դևերի գերիներին: Ւսկ դևերը բնակվում են այնտեղ, ուր թագավորում է մեղքը:

Այսօրվա ավետարանական հատվածում կարդում ենք. «Հիսուս շրջում էր քաղաքներով և գյուղերով… քարոզում Արքայության ավետարանը և բժշկում ժողովրդի բոլոր ցավերն ու հիվանդությունները: Տեսնելով ժողովրդի բազմությունը՝ Հիսուս գթաց նրանց, որովհետև հոգնած ու լքված էին, ինչպես հովիվ չունեցող ոչխարներ» (Մտթ. 9, 35-36): Այս տողերը շատ հուզիչ են, որովհետև ներկայացնում են մարդկության՝ մեղքերից գերված, հոգնաբեկ թշվառությունը՝ Տիրոջ աչքերով, որ գալիս է մեզ մոտ՝ որպես մտահոգ, սրտացավ, ինքնազոհաբերվող քաջ Հովիվ, որպեսզի ազատի մեզ մեղքի գերությունից, որպեսզի կործանի դժոխքի դռները, որպեսզի մեզ առաջարկի դեպի կյանք տանող դուռը, որ Ինքն է. «Ես եմ դուռը, եթե մեկն իմ միջով մտնի, կփրկվի, մտնի ու կելնի և ճարակելու բան կգտնի» (Հվհ. 10, 9): Հովհաննես Մկրտիչը, որ մարդկանց ապաշխարության քարոզ էր անում, Հիսուսին տեսնելով՝ բացականչում է. «Ահա՛ Գառն Աստծո, որ իր վրա է վերցնում աշխարհի մեղքը» (Հվհ. 1, 29): «Աշխարհի մեղքը» մեղքի ամբողջ ֆոնն է, մարդկային հասարակության մեղավոր կենցաղը՝ անհատական մեղքի պատմություններով հանդերձ, որ եկավ վերացնելու Տերը: Հիսուս եկավ բուժելու մեր վնասված մարդկային բնության արմատները՝ սրբելու և նորացնելու մարդկային բնությունը, վերադարձնելու յուրաքանչյուրիս մարդկային բնությունից գողացված արժանապատվությունը. «Դրա համար իսկ Տերն ինձ օծեց և ուղարկեց աղքատներին ավետարանելու, սրտով բեկյալներին բուժելու, գերիներին ազատություն քարոզելու և կույրերին՝ տեսողություն, կեղեքվածներին ազատ արձակելու…» (Ղկ. 4, 18-19): Գերիներին և կեղեքվածներին ազատություն՝ այս է Տիրոջ մարդասիրական առաքելությունը՝ մաքրելով աշխարհը մեղքից և իր վրա վերցնելով այդ մեղքի ամբողջ բեռը, ամբողջ անեծքը, ըստ Պողոսի բառերի, աշխարհի ամբողջ ատելությունը, քանի որ վկայում էր աշխարհի մեղքի մասին (Հվհ. 7, 7):

Չարը բորբոքում է մարդկանց ատելությունը Քրիստոսի և Իր Եկեղեցու հանդեպ, բայց չարը սարսափում է Տիրոջ սրբությունից, որովհետև գիտի, որ իր պարտությունն անխուսափելի է և ժամանակի հարց է միայն: Երբ Գերգեսսայում Տերը մոտեցավ դևերի լեգէոնով բռնված հիվանդին, դևերը սարսափահար խոստովանեցին. «Ի՞նչ կա մեր և քո միջև, Հիսուս, Որդի Աստծո, եկար, որ մեզ ժամանակից շուտ տանջե՞ս» (Մտթ. 8, 29): Ի՞նչ կա մեր և քո միջև. սրբությունը ոչ մի եզր չունի պղծության և անիրավության հետ, լույսը ոչ մի կապ չունի խավարի հետ: Այս հակադրության մեջ է թաքնված չարի պարտության բանալին: Այս հակադրության մեջ է թաքնված մեղքի հաղթահարման հույսը, որովհետև չի կարող լինել որևէ հաշտություն՝ չարի և բարու միջև, որևէ միջին դիրք. մարդ կամ Աստծո հետ է, կամ սատանայի: Այս հակադրության մեջ է լավագույն կերպով հասկացվում մեղքի սնանկությունը, իրական դեմքը, որ քրիստոնյայի համար չի կարող երբեք սքողված լինել և միշտ ճանաչելի է: «Ով ինձ հետ չի հավաքում, ցրում է», ասում է Տերը: Ուրեմն, ինչ որ Աստծո Խոսքին դեմ է, կամ համաձայն չէ, չարից է, մեղք է և պատրանք: Մեղքը ճանաչելու լավագույն կերպն, ուրեմն սրբության մեջ ապրելն է, սրբի աչքերով նայելն է: Թերևս սա է պատճառը, որ առաջին դարի քրիստոնյաներին Պողոսն իր նամակներում կոչում է «սրբեր», այսինքն՝ սրբության հետևորդներ, սրբության կոչվածներ, որովհետև միայն այս գիտակցությամբ կարելի է տեսնել մեղքն իր ողջ սարսափելի տարողությամբ և խուսափել դժոխքի դռներից: Պողոսը կորնթացիներին գրում է. «Ի՞նչ համաձայնություն կա Քրիստոսի և Բելիարի միջև, կամ ի՞նչ առնչություն կարող է լինել հավատացյալի և անհավատի միջև, կամ ի՞նչ նմանություն Աստծո տաճարի և մեհյանների միջև: Արդարև կենդանի Աստծո տաճար եք դուք… Հետևաբար…Տերն ասում է. «Մի՛ դիպեք պիղծ բաներին, և ես կընդունեմ ձեզ» (Բ Կրնթ.6, 15-17): Ուրեմն, Սբ.Պողոսի բառերով ասած, եկե՛ք մաքրենք ինքներս մեզ հոգու և մարմնի ամեն պղծությունից և կատարյալ դարձնենք սրբությունը՝ Աստծու երկյուղով. ամեն:

Տ․ Հովսեփ Քհն․ Գալստյան